نیّت و عمل
بدان خداوند یگانۀ بی‌همتا، شما را به اعمال و نیّاتتان قضاوت می‌کند.
هر گاه به کاری عاشقانه و با کمال خلوص مبادرت کردید، البتّه نتایج شگفتی به بار خواهد آورد ولی اگر نیّـت و عمل شما یکسان نباشد، نتایج چندان مطلوبی نخواهد داشت. نیّتهایتان را با عشق خالص به مرحلۀ عمل درآورید، که این برای شما بهتر است.
زمان
به یاد داشته باشید، بزرگترین سرمایۀ شما، عمر شماست که بهتر است از تمامی آن برای کمال و رسیدن به پروردگارتان بهره برید. حتّی خواب و خورد و خوراک و کارهای روزمرّه‌تان را به یاد و نام پروردگارانجام دهید. اینسان خواهید توانست بهترین استفاده را از زمان برده و برای متعالی شدن بکوشید.
در تنظیم وقت به یاد داشته باشید، زمانتان را هدر ندهید و زمانهای استراحت را نیز به یاد پروردگار باشید و با قلب خود به پروردگارتان نزدیک شوید. هر گاه زمانی را هدر دادید، برای آن تأسّف نخورید، بلکه بکوشید از زمان باقیمانده، نهایت استفاده را برده و از آن راهی برای نزدیک شدن به خداوند بیابید و هر گاه راهی را یافتید، برای آن زمان صرف کنید و تنها به متعالی شدن بیندیشید که این برای شما بهتر است، اگر می‌دانستید.
عبادت شایسته
آنچنان که شایسته است، عبادت پروردگار را به جا آورید. بدانید که خداوند نیازی به عبادات شما ندارد ولی شما با رو آوردن به درگاه خداوند و طلب بخشش از او، خود را به دروازه‌های کمال نزدیک می‌کنید.
هنگامی که در پیشگاه مقدّس خداوند قرار می‌گیرید، در نظر داشته باشید که مخاطب شما چه کسی است و آنچنان که لایق و شایستۀ مخاطبتان است، او را مورد خطاب قرار دهید.
به یاد داشته باشید، دوستی با پروردگار ، مستلزم یاد همیشگی اوست. آنان که یاد خداوند را همیشه در دلهایشان زنده نگاه می‌دارند و همواره با او راز و نیاز می‌کنند، البتّه در طریق دوستی اولی‌ترند.
بدانید سرمایۀ معنوی شما، می‌تواند برای شما، چون مرکبی به سوی دوست باشد. پس بیاموزید تا سرمایه‌های معنویتان را افزایش داده و بدانید هر قدر در این راه تلاش کنید، به همان اندازه پاداش خواهید گرفت. پاداش شما نزدیک شدن به پروردگار و قرار گرفتن در جوار رحمت اوست که پاداشی، بس عظیم است.
در پیشگاه خداوند
هنگامی که در پیشگاه خداوند قرار می‌گیری، به یاد داشته باش، آنچه تو را به او متّصل می‌کند، عشق خالص و ذکر خالصانۀ قلبی است و آنچه بین تو و پروردگارت جدایی می‌اندازد، مشغول شدن به دنیاست. بیاموز که چون در پیشگاه ذات اقدس احدیّت قرار می‌گیری، خود را به او سپاری و با تمام قلب و تمام وجود صدایش کنی.
هنگامی که افکارت را حول محورهای مختلف می‌چرخانی، در واقع، حایلی بین خود و خداوند قرار می‌دهی.
بیاموز که افکارت را کنترل کرده و در هر لحظه به قلبت بازگردی. اگر بتوانی در هر لحظه خود را کنترل نموده و خدا را از درون قلب صدا کنی، بی‌شک ذکر تو عاشقانه و خالصانه خواهد بود. پس هرگز بین خود و خدا جدایی میفکن. که این جدایی تو را از جادّۀ کمال دور می‌کند و البتّه لحظات گرانقدر تو را هدر خواهد داد.
بیاموز که هر لحظه، لحظۀ ساختن و شدن است. پس از لحظات نهایت استفاده را برده و وقت ارزشمند خود را هدر نده که خداوند مشتاقان راهش را هدایت خواهد کرد و آنها را به خود فراخواهد خواند.
سبحان الله عما یصفون
خداوند از چه صفاتی مبرّاست؟
نظر به اینکه خداوند، همواره انسانها را به سوی خویش و به راه کمال دعوت نموده است، انسانها در افکار و در رؤیاهای خویش، پروردگار را به گونه‌ای تصوّر می‌کنند که از ذات مقدّس خداوندی به دور است. برای خداوند صفاتی را جستجو می‌کنند که شایستۀ آفریده‌های پروردگار است. ولی خداوند بری از صفات و مبرّا از هر‌آنچه او را به آن نسبت می‌دهید، می‌باشد.
اسماء مقدّس خداوند نیز، برای خدا صفاتی قائل شده و خداوند را به آن صفات متّصف می‌سازد، در حالیکه خداوند دارای کلیۀ صفات حسنه است ولی در یگانگی و بی‌همتائی خویش مبرّا از هر توصیفی است که به آن خدا را می‌ستائید.
بیاموزید که خدا را بی‌نیاز از هر نام و هر صفت بجوئید و او را چنان ستایش کنید که شایستۀ اوست.
شرک و بت پرستی
بسیاری از انسانها در گمراهیها سرگردان شده‌اند. آنان راه را از بیراهه‌ها نمی‌شناسند و خود را به انواع دستمایه‌ها برای معنویتی که ساختۀ خودشان است، سرگرم نموده‌اند. آنان برای شناختن پروردگارشان به انواع دستاویزها متوسّل شده و نمی‌دانند که در گمراهی آشکار به سر می‌برند.
تنها طریق هدایت، تعدیل دستاویزها و پناه بردن به پروردگارتان است. بیاموزید، هنگامی که می‌خواهید با پروردگارتان ارتباط برقرار کنید، تنها او را بجوئید و از او مدد طلبید .
شرک و بت‌پرستی مانعی برای کمال محسوب شده در حالی که انسانها همگی برای کمال آفریده شده‌اند. پس بایستی از شرک دوری گزینید و چیزی را برای خود بت نساخته و اهداف خدایی برای خود برگزینید.
موهبت عظیم
پروردگار یگانۀ بی‌همتا بندگانش را آزاد آفریده و به آنان اختیار داده است، تا خود را آنگونه که می‌خواهند ترسیم نمایند ولی عدّه ای از انسانها از این آزادی در جهت غیر کمال استفاده می‌کنند و حرمت یکدیگر را حفظ نمی‌کنند.
چنانچه در نفس پرستی رها شوید، نفس شما، شما را به غیر خدا دعوت می‌کند. از نفس بپرهیزید که خداوند یگانۀ بی همتا، نفس را برای شما در جهت کمال آفریده ولی عدّه‌ای از آن در جهت ضدّ کمال بهره می‌برند.
خداوند بندگانش را دوست می‌دارد، برای آنان حیات جاودان و کمال خواهان است، انسانها از این موهبت عظیم استفاده نمی‌کنند.
بیاموزید که از هر چه به شما داده شده درجهت کمال و نزدیک شدن به خداوند بهره برید که خداوند صالحان را جزای خیر خواهد داد.
عذاب الهی
اگر در دین اجباری نیست چرا برای امّتهای مختلف عذاب نازل شده است؟
سپاس خداوندی را که بهترین حیات را برای بندگان خویش مهیّا نموده است. خداوندی که چون ما را از گل سرشت و در زمین قرار داد، برای ما از نزد خود رسولانی فرستاد، تا ما را به او هدایت کرده و به ما قوانین الهی و راه درست زیستن را نشان دهند.
عدّه‌ای از ما با رسولان الهی از در مخالفت در‌آمده و آنان را به استهزاء گرفته‌ایم، تا در زندگی دنیاییمان غرق شده و هرگز چشمان خود را به روی واقعیتها نگشائیم.
اگر ما را به حال خود رها سازد، دنیا را از فتنه و فساد پر کرده و همۀ بندگان را به راه شیطان فرا‌می‌خوانیم. از آن رو بر ما عذاب الهی فرود آمده است تا درهای فتنه بسته شده و سایر بندگان در تشخیص راه درست آزاد باشند، نه این که در محاصرۀ فتنه‌انگیزان قرار گیرند.
خداوند ما را آنچنان که شایسته است، به خود فرامی‌خواند. ولی آنان که پیام الهی را درک نکرده و با آن به ستیزه برخیزند و مانعی برای کمال سایر بندگان باشند، البتّه رفع مانع شده و از روی زمین محو خواهند شد.
با اشتیاق بخوانید
پروردگار می‌داند که بنده‌هایش هر گاه، نیاز به کمک و توجّه او پیدا کنند، او را می‌خوانند ولی بدان که پروردگارت جواب تک تک شما را می‌دهد، او می‌داند که در قلب شما چه می‌گذرد و به آنچه انجام می‌دهید و فکر می‌کنید ، آگاه است.
خداوند می‌داند، هنگامی که او را صدا می‌کنید، در واقع احساس نیاز است که شما را به سوی پروردگارتان سوق می‌دهد، ولی بهتر آن است، قبل از اینکه احساس نیاز شما را به سوی پروردگارتان سوق دهد، خود شما از سر شوق رو به سوی پروردگار آورید، او را بخوانید، از او مدد جوئید و در جهت وصل پروردگارتان بکوشید.
خداوند به هر یک از شما که او را بخواند، پاسخ خواهد داد، ندای شما را می‌شنود و قبل از اینکه خودتان بدانید، پاسخ شما را داده است.
اشتیاق شما به پروردگارتان، نشانۀ آشکاری از تمایل قلبی شما به سوی اوست. پس با اشتیاق او را بخوانید، با اشتیاق از او مدد جوئید، با اشتیاق به سوی دوست بروید و بدانید که خداوند همیشه مشتاق شماست تا رو به سوی او آورید و راه کمال بپوئید.
سعادت واقعی
آموخته‌های خود را قسمت کنید و در جهت رضای حق کوشش کنید. انسانها بایستی، در راه کمال راهنمای یکدیگر باشند و از تجارب یکدیگر پند گیرند.
زیرا راه کمال، راه خوشبختی است و سعادت واقعی، از آن کسانی است که دست یکدیگر را می‌گیرند.
همیشه با تو
بدان و آگاه باش که خداوند با توست، همیشه با توست، همیشه در کنار توست. این که تو، وجود مقدّس خداوند را احساس نمی‌کنی، به دلیل کوتاهی خودت در درک آنچه تو را در بر گرفته است، می‌باشد.
ولی بدان و آگاه باش که هر گاه احساس می‌کنی، از پروردگارت فاصله گرفته‌ای، سعی کن این فاصله را کم کرده و با هر کاری که مورد رضای خداوند باشد، به خداوند نزدیکتر شوی و بدان که راه کمال، خالی از مخاطره نیست.
ولی بندگان مخلص و مشتاق خداوند، با مدد گرفتن از او، به سرمنزل مقصود می‌رسند و خداوند آنان را پاداش نیکو خواهد داد.
لحظه ها را گرامی دار
آموخته‌‌هایت را توشۀ راه خود ساز و در جهت کمال به کار گیر. آنچه به تو آموخته می‌شود، می‌تواند برایت تکیه‌گاهی مطمئن در جهت نیل به هدف و رسیدن به پروردگارت باشد، از لحظه‌هایت استفاده کن و بدان که دستیابی به زندگی جاودان، همانا در جوار رحمت حق به سر بردن است.
هر چه تو را به دوست نزدیک می‌کند و به وصل و پیوند با او کمک می‌کند، به کار گیر و بدان که در راه عشق، باید از خود بگذری. که گذشتن از خود، همانا قدم گذاشتن در سیر الی الله است. پس هرگز از لطف حق نومید مباش و به پروردگارت تکیه کن و از او مدد طلب که او پیوسته با توست و همواره نگاهبان تو خواهد بود.
بی‌شک انسانهایی که به تعالی و کمال رسیده‌اند، برای نیل به این هدف مسیر دشواری را پشت سر گذاشته‌اند، آنان راحت‌طلبی را کنار گذاشته و با عشق به پروردگارشان این مسیر دشوار را پیموده‌اند.
خداوند می‌داند انسانهایی که رو به او دارند و به خاطر او از همه چیز می‌گذرند، قطعأ شایستگی رسیدن به کمال و به سربردن در جوار رحمت حق را دارند.
اینک بدان و آگاه باش که زندگی جاودان در انتظار توست، لحظه‌ها را گرامی دار و برای پیوستن به پروردگارت، از لحظه‌هایت نهایت استفاده را ببر.
غرور کاذب
اگرعدّه‌ای از انسانها در مسیر الی‌الله موفّق گشته و به وصل پروردگار نائل گشته‌اند، توانسته‌اند خود را حذف نموده و خدا را جایگزین خود نمایند.
اگر می‌خواهی در سیر الی‌الله موفّق بوده و به دیدار پروردگارت نائل شوی، باید بیاموزی، دلخوریها، رنجشها و کدورتها ، همگی موانع کمال بوده و تو را از راه بازمی‌دارند.
افق دیدت را گسترده‌تر کن. به مسائل از زاویۀ دید گسترده‌تری نگاه کن. بیاموز همواره آنچه تو را آزار می‌دهد، در واقع خودخواهی تو را برانگیخته و به غرور کاذب تو لطمه زده است.
اگر خود را از میان برداری، اگر خود را حذف کنی، آنگاه چه می‌ماند که مورد آزار واقع شود؟ در واقع هیچ. آنگاه بین تو و پروردگار سدّی نخواهد بود. سدها شکسته شده و موانع کمال از میان برداشته خواهند شد و تو به آرزویت دست خواهی یافت.
بیاموز همواره آنچه تو را آزار می‌دهد، برای تو مانع کمال محسوب شده و تو را از راه بازمی‌دارد.
عشق و دلجوئی
آنگاه که اندیشه‌ای را در خود می‌پرورانید، بدانید، خداوند از دلها آگاه است و از کنه اندیشه‌های شما و عمق وجود شما، از خود شما آگاهتر است.
بدانید: خداوند شما را به نیکی و عشق فرمان می‌دهد، پس هر چه شما را از نیکی و عشق جدا می‌کند، برای شما مانع کمال محسوب شده و آنچه شما را بدان نزدیکتر می‌کند، البتّه قدمی به پروردگارتان نزدیکتر خواهد کرد.
هر خطایی که مرتکب شوید، برایتان دوری از پروردگار را به همراه خواهد داشت، مگر اینکه تصمیم به ترک آن گرفته و ازآن دوری جوئید.
هنگامی که در مورد مسئله‌ای اظهار نظر می‌کنید، زبان را به نرمی و مهربانی فرمان دهید و کلمات را با عشق و دلجوئی ادا کنید و بدانید، انسانها با محبّت و عشق آشناترند تا زبان انتقاد و تندی. پس با محبّت و مهربانی آنان را به نیکوئی فرمان دهید که این برای شما بهتر است.
راه فنا
راه کمال، راه از خود گذشتن، خود را فنا کردن، خود را ندیدن و تنها خدا را دیدن است. چون در این مسیر گام بردارید، تنها خدا را خواسته و تنها برای او زندگی می‌کنید. خودخواهیها را کنار گذاشته و دیگرخواهی را بر خودخواهی ترجیح می‌دهید.
اگر این مسیر را برگزینی، چه خواهی کرد؟ آیا دیگران را برای منیّتهایشان، برای خودخواهیهایشان و ناآگاهیهایشان، آزار خواهی داد؟ یا از خود گذشته و تنها به خدا فکر خواهی کرد؟
به انسانها بیاموزید، گذشت را پیشۀ خود سازند. از ناآگاهی یکدیگر سوء‌استفاده نکنند و به یکدیگر در مسیر کمال یاری رسانند.