تقوی چیست؟
تقوی: پرهیز از آنچه مانع بین شما و خداست.
اگر در مسیر کمال موانع را از میان بردارید، باتقوی زندگی کردهاید. هرآنچه که میان شما و پروردگارتان قرار میگیرد و برای شما مانع در صعود به مراحل والای کمال ایجاد میکند، هر پیوندی و وابستگیای که شما را به دنیای خاکی وصل میکند و هرچه که «خود» شما را تقویت میکند، به وسیلۀ آنچه تقوایش مینامیم از میان برداشته میشود.
هنگامی که تقوی میورزید، در واقع موانعی را که سدّ راه مسیر کمال شما میباشند، از میان برداشته و صعود خود را تسهیل و تسریع میکنید.
تقوی روش خاصّی نیست. بلکه از میان برداشتن منیّتها و خودخواهیها و ترجیح دیگرخواهی بر خودخواهی روش متّقیان است. پس بیاموزید همواره رو به جلو و مسیر صعودی حرکت کنید تا زودتر و بهتر منازل را طی کنید.
اشتیاق از حرص جداست
آنگاه که قدم در راه میگذارید تنها سرمایۀ اوّلیّۀ شما اشتیاق وافر برای رسیدن به مقصد اصلی است؛ و آنگاه که راه میپیمایید و برای گذر از پستی و بلندیها و پیچ و خمهای صعبالعبور از جان مایه میگذارید، تنها انگیزۀ شما برای غلبه بر سختیها شوق رسیدن است.
چگونه میتوان چنین مسیری را بدون اشتیاق سپری کرد؟ حال آنکه نفس انسان همواره او را به راحتطلبی و هواپرستی و تمایل به گریز از موانع و سختیها دعوت میکند.
هرگز نخواهید توانست بدون مدد دوست و بدون انگیزه و اشتیاق حتّی قدمی بردارید. پس دستمایۀ اوّلیّۀ شما اشتیاق خود شماست و بدون آن راه سپردن بیمعنی و حتّی غیرممکن است.
اشتیاق از حرص و طمع جداست. اشتیاق لازمۀ پیمودن مسیر کمال است؛ ولی آنگاه که به آن حریص بودن برای آنچه که هنوز آمادگی برای آن ندارید وبیصبری و عدم درک موقعیّت و صبور بودن بر آن موقعیّت اضافه شود اشتیاق به ضدّ خود تبدیل شده و مانع کمال خواهد بود.
آزادی در انتخاب راه
بدان: خداوند هرگز بندگانش را تنها نمیگذارد، بلکه همواره با آنان بوده و همواره در کار هدایت بندگان خویش است.
بدان: هدایت انسانها آنها را به مسیرهای مختلفی رهنمون میشود. این شما هستید که مسیری را برگزیده و آن را با روحیات خویش سازگار مییابید.
بدان: آنچه میتواند برای تو مفید و سازنده باشد الزاماً برای همه همان راه، راه کمال نیست، بلکه راههای کمال متعدّد بوده و مسیرهای انسانها نیز متفاوت است. پس بر مسیر خودتان پافشاری نکرده و دیگران را برای آن تحت فشار قرار ندهید.
رها از قیود
باورهای تو و راهکارهایت بر اساس باورهایت، گاهی تو را به رنج و زحمت انداخته و از مسیر اصلی دور میکند.
هنگامی که خود را در محاصره و فشار احساس میکنی، خود را رها کرده و تنها به این بیندیش که چه چیز تو را از درون شاد و راضی میکند. آنگاه بدون مقیّد شدن به قید و بندها و رها از قیود، به کاری دست بزن که رضایت درونی ات را حاصل میکند.
رها از بیراهه
بدان وآگاه باش: آنکه تو را هدایت نموده است، در تمام راهها، تو را پشتیبانی و محافظت نموده و از بیراههها برحذر میدارد.
بدان: خداوند آن عدّه از بندگانش را که به راستی طالب هدایتند، به مسیر درست رهنمون شده و آنان را از شیطان محافظت مینماید. پس بر توست که شاکر و سپاسگزار خداوند بوده و بر آنچه به تو ارزانی میشود، همواره قدردان باشی.
بدان: خداوند بندگان خویش را میآزماید و آنها که بر آزمایشات او صبور و شکیبا باشند، البتّه رستگار خواهند شد.
پس بیاموزید، به همۀ اتّفاقات به دیدۀ آزمایش نگریسته و همواره شکرگزار حق باشید و بدانید، آنچه شما را به خداوند نزدیک مینماید و از بیراههها میرهاند، پناه جستن در پناه ذات باریتعالی است.
ایمان محکم
بیارادهگی در مسیر سلوک، از عدم اعتقاد و ایمان محکم به راهی منجر میشود. اگر با تمام وجود به چیزی ایمان داشته باشی و با تمام قدرت آن را طلب کنی، خواهی توانست برای آن تلاش کرده و برای بدست آوردن آن از هیچ چیزی فروگذار نکنی.
راه فنا
راه کمال، راه از خود گذشتن، خود را فنا کردن، خود را ندیدن و تنها خدا را دیدن است. چون در این مسیر گام بردارید، تنها خدا را خواسته و تنها برای او زندگی میکنید. خودخواهیها را کنار گذاشته و دیگرخواهی را بر خودخواهی ترجیح میدهید.
اگر این مسیر را برگزینی، چه خواهی کرد؟ آیا دیگران را برای منیّتهایشان، برای خودخواهیهایشان و ناآگاهیهایشان، آزار خواهی داد؟ یا از خود گذشته و تنها به خدا فکر خواهی کرد؟
به انسانها بیاموزید، گذشت را پیشۀ خود سازند. از ناآگاهی یکدیگر سوءاستفاده نکنند و به یکدیگر در مسیر کمال یاری رسانند.