سکوت ذهن
برای به سر بردن در سکوت ذهن، بهتر آن است که تمام لحظات، به یاد پروردگارت باشی و از درگیریها اجتناب کنی تا بتوانی وقت بیشتری را به خدایت مشغول باشی و از هوای نفس دوری گزینی به هر شکل آن و درهر لباسی که به سوی تو میآید.
آگاهی محدود
بدان و آگاه باش آنکه تو را آفریده، به تو زندگی عطا نموده، تو را هدایت فرموده، همواره نیز با توست و از نیّات قلبی تو آگاه است. بدان انسانها دو دستهاند:
دستهای از انسانها بر اساس فهم و آگاهی عمل کرده و همواره کمالجو و کمالگرا هستند. آنها هر کاری را با نیّت تقرّب و با آگاهی انجام داده و همواره طالب رضای پروردگار میباشند.
دستۀ دوّم کسانی هستند که به شنیدههایشان اکتفا کرده و بر اساس آنچه آموختهاند، حال چه درست و چه نادرست، عمل میکنند. آنان نیز سعی میکنند تا حدّ امکان کاری را که به نظرشان درست میآید انجام دهند و از آنچه نادرست است اجتناب کنند.
بدان که نمیتوان از همۀ انسانها انتظار داشت بر اساس آگاهی عمل کرده و همواره رضای پروردگار را جستجو کنند؛ بلکه بسیاری از آنها هنگام عمل، هوای نفس را نیز مداخله داده و بر اساس میل و هوای نفس عمل میکنند.
در صورتی که رضای پروردگار را جستجو میکنی و رو به سوی کمال داری باید به یاد داشته باشی انسانها را با دیدۀ بصیرت بنگری، از قضاوت بپرهیزی، و آنها را در همان آگاهی محدودشان کمک نمائی.
رهاشو
بدان: آنچه تو نیاز داری، همانا پی بردن به راز آفرینش انسان و غلبه بر هوای نفسی است که تو را هر لحظه به خود میخواند.
بیاموز، از هوای نفس رها شده و خود را به خدا سپاری.
بیاموز، لحظهها را با افکار بیهوده هدر ندهی.
بیاموز، خداوند را همواره به یاد آوری و چون هوای نفس تو را به خود میخواند، با به یاد آوردن پروردگار و به دست آوردن رضای او و با حرکت در جهت رضای پروردگار، به او پناه جسته و خود را از هوای نفس وارهانی.
سرنوشت و خطا
آیا انسانهای خطاکار و جنایتکار قبل از تولّد تصمیم گرفتهاند که آنگونه باشند؟
برای انتخابهای ما خوب و بد وجود ندارد. هر کس تصمیمی برای زندگیش میگیرد و با ایدهآلی پا به دنیا میگذارد. ملاک خوبی و بدی و قضاوتهای ما در دنیای خاکی شما شکل میگیرد ولی قبل از تولّد از قضاوت برحذر داشته شده و به هر چیز از دریچۀ دیگری غیر از آنچه در زندگی دنیاییمان مینگریم، خواهیم نگریست.
اگر چه انسانها با تصمیم تکامل و نیّت پاک به دنیا میآیند ولی در زندگی دنیاییشان همه چیز را به فراموشی سپرده و مسیرهای دشوار و بیراهه را برمیگزینند و از هدف اصلی دور میمانند.
قبل از تولّد، تصمیمی برای جنایت و خطا کردن گرفته نشده است بلکه در مسیر زندگی بیراههها پدید آمده و هوای نفس، انسانها را از مسیر اصلی دور میکند.
هیچگونه تناقضی بین انتخاب اوّلیه و سرنوشت ما وجود ندارد. فقط تفاوت در مسیرهاست.
بیاموزیم که بهترین راه و کوتاهترین مسیر را برای وصل پروردگارمان بجوئیم، که این برای ما بهتر است. زیرا فرصت عمر کوتاه بوده و غفلتها، فرصتها را هدر داده و برای ما زمان باقیمانده میتواند بسیار ارزشمند باشد.
آزمایش الهی
بدان که آزمایش الهی بر پایۀ همۀ آنچه در اطراف تو وجود دارد وهمۀ چیزهایی که به نوعی با تو در ارتباط هستند، استوار است. آزمایشات را گرامی دار و بدان که آزمونها بهترین راه برای رسیدن به پروردگار و وصل دوست است. اگر میخواهی از آزمونها سربلند بیرون آیی، بیاد داشته باش که آنچه مورد رضای پروردگار است، انجام دهی.
خداوند بندگان خویش را میآزماید و آنها که آزمایش وی را درک کرده وتنها به رضای پروردگار خویش بیندیشند، بهترین راه برای سیر و سلوک را برگزیدهاند.
بیاموزید که در همه حال به یاد خدا باشید. با هوای نفس مبارزه کنید و رضای پروردگار را بر همه چیز برتری دهید.
آغوش باز
بنگر که خداوند تو را به سوی خویش دعوت مینماید. پس آنچه تو را مانع میشود، از میان بردار و آنچه تو را رهنمون میشود، با آغوش باز بپذیر.
بدان: هرآنچه بدان مایلی، میتواند برایت مانع محسوب شده، پس تمایلاتت را تعدیل کن. با آنها نجنگ. ولی بیاموز بر هوای نفست غلبه پیدا کرده و خود را به نفس نسپاری. از آنچه تو را به سوی پروردگار رهنمون میشود، استقبال کن.
راه کمال، راه عاشقانه زیستن است. پس لحظههایت را با عشق و با یاد پروردگار سپری کن تا بتوانی از مواهب آن بهرهمند شده و همواره رو به سوی دوست و تعالی و کمال داشته باشی که این برای تو بهتر است، اگر میدانستی.
توهّم جدایی
دستهایتان را به سوی پروردگار دراز کنید، به اوپناه برید، ازاو مدد طلبید و بدانید که خداوند بر هر کاری قادر و تواناست.
بدانید و آگاه باشید: انسانها همواره با یکدیگر به ستیزه و جدال برخاستهاند و در توهّم جدایی به سر بردهاند.
بدانید: انسانها پارههای جدامانده از پروردگارشانند ولی خودشان نمیدانند.
بدانید: خداوند، چون شما را آفرید وبه شما از تواناییهای خود بخشید و شما را جانشین خود بر روی زمین قرار داد، نفس شما را نیز برای شما نیرویی در جهت مخالف کمال قرار داد تا بدانید کدام یک از شما پرهیزکارترید و کدام یک توانایی غلبه بر هوای نفس را دارید.
اینک که خداوند را ستایش میکنید و او را به جهت نعمتهایش سپاس میگزارید، بدانید: که خداوند هرگز هیچ انسانی را بیهوده نیافریده و همۀ انسانها به جهت خاصّی آفریده شدهاند.
بدانید: در قاموس خداوند، هیچ عمل بیهودهای وجود ندارد وتنها خداوند به آنچه میکند، آگاه است. هرآنچه شما را به دوست وصل میکند دور ماندن از توهّم جدایی است.
هوای نفس
آنگاه که به پروردگارت پناه ببری، از هر چه تو را به سوی نفسپرستی و هواپرستی میکشاند، رها شده و در پناه حق خواهی توانست، از هوای نفس رها شده و خود را آزاد بیابی.
برای پناه بردن به پروردگارت، کافی است در تمام لحظات، با تمام وجود و با تمام عشق به یاد خدا بوده و جز به او نیندیشی.