راه عشق، راه تلاش است
راه عشق، گستردگی و زیر و بم‌های نهان بسیار دارد.
آنگاه که قدم در راه می‌گذارید و برای رسیدن به جانان از جان مایه می‌گذارید، البتّه در آن تلاش بسیاری لازم و نهفته است.
برای عبور از پهنۀ بیکران راه عشق و گذر از پستی و بلندی‌های آن تلاش برای غلبه بر نفس امّاره، تلاش برای باقی ماندن بر راه و تلاش برای جلوگیری از سقوط کاری است که شما انجام می‌دهید.
آنچه امداد الهی است و پاداش تلاش شماست به مدد دوست انجام می‌پذیرد و شما را ظاهراً در آن نقشی نیست، ولی آن هم پاداش مقاومت و تلاش و نتیجۀ خواستۀ قلبی و درخواست مشتاقانۀ شماست.
راه کمال از خودبینی و خودپرستی و هواپرستی جداست و امداد الهی نتیجۀ تلاش‌های شما بر باقی ماندن بر راه بقاست.
منازل عشق
منازل عشق، متعدّدند. چون به سوی کمال حرکت می‌کنید، از منازل بسیاری عبور خواهید کرد. نفسانیات، شما را به من‌دون‌الله و خداوند، شما را دعوت به وحدت و کمال می‌کند. در هر مرحله از زندگی که تعارض میان خود و خدا پیش می‌آید، شما در آن مرحلۀ خاص، صعود یا سقوط خواهید کرد.
هر حرکتی، هر تصمیمی، هر لحظۀ زندگی می‌تواند صعود یا سقوط باشد. بسته به اینکه به چه دیدی به آن بنگرید و چگونه با آن برخورد کنید، عشق زمینی نیز چون همۀ مراحل زندگی می‌تواند پلّه‌ای برای صعود یا مردابی برای سقوط باشد.
اگر بتوانید در وحدت با غیر خود، خدا را بیابید، البتّه گامی به جلو برداشته‌اید. ولی اگر از عشق زمینی، برای خود معبودی بسازید و خدا را به فراموشی بسپارید، بسیار متضرّر شده‌اید.